WIJNWijnregio's

Piëmonte wijnregio

In het Noordwesten van Italië, aan de voet van de Alpen, treffen we de Piëmontese wijnen aan. Wie kent er niet de Barolo en de Barbaresco? Het zijn heuse iconische wijnen op basis van de Nebbiolo. Deze krachtige rode wijnen hebben een fantastisch bewaarpotentieel. Maar er is meer: je vindt er ook soepele Barbera uit Alba of Asti. En dan vergeten we nog een unieke laag alcoholische zoete wijn: de Moscato d’Asti. Kortom: Piëmonte is een waar paradijs voor de wijnliefhebber. Qua kwaliteit behoort deze wijnregio tot de absolute wereldtop.

Piëmonte kent een uniek terroir. Het ligt ingesloten tussen verschillende bergketens en lijkt wel op een amfitheater. Zo wordt de regio ten eerste beschermd tegen koude en regen uit het noorden en het westen. En ten tweede wordt hij ook beschermd tegen de warmte en de mediterrane invloeden uit het zuiden en het zuidwesten. Het zorgt voor een uniek, eerder continentaal mesoklimaat in deze streek van Italië. Dat levert strenge, koude winters op en zachte zomers. De heuvels liggen er in de lente en de herfst vaak mistig bij.

Heuvelachtig landschap

De heuvelachtige Piëmontese wijngaarden kennen een bijzondere geologische geschiedenis. Uitgeslepen als ze zijn door de Alpengletsjers, komen er heel wat soorten grond aan de oppervlakte. Zo vinden we er klei, kalk, zandsteen, grafiet en leisteen. Voor de wijnbouw is dat een zegen.

Het laag gelegen deel van Piëmonte bevindt zich op nauwelijks 25 km. van het hooggebergte. Dat zorgt voor grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht in de wijngaarden. Het komt de frisheid en de aroma’s in de wijn alleen maar ten goede. Samen met de overvloedige zonneschijn geeft het de regio de kans om heuse topwijnen te maken.

Land van witte truffels, kaas en wijn

Piëmonte is een landbouwstreek. Zon en vochtigheid wisselen er elkaar af, en dat vinden de truffels ideaal. Ze groeien onder andere op de wortels van eiken, linden en populieren. De truffeljagers gaan met de hulp van afgerichte honden of varkens bij voorkeur ’s nachts op zoek naar hun geheime plekjes.

Ook kaas de productie van kaas staat op het landbouwmenu in Piëmonte. Denk maar aan die heerlijke romige, blauw geaderde gorgonzola. Of nog de zachte taleggio, die hier rijpt hier samen met nog andere lokale kaasspecialiteiten.

Het klimaat in Piëmonte was de jongste jaren wel droger dan normaal. Daardoor is de truffeloogst wat minder. Maar het komt de wijnbouw wel goed uit. Sinds 1996 zijn de schitterende wijnjaargangen haast niet meer te tellen.

Van Grieken en Romeinen

De Grieken introduceerden de wijnbouw in Piëmonte. Maar Piëmonte was onder de Romeinen vermoedelijk een van de eerste regio’s om houten vaten te gebruiken om wijn te bewaren. Plinius de Oude, die leefde van 23 tot 79 na Christus, beschreef dat uitvoerig. De schrijver vermelde vaten uit zowel eik, kastanje, larikshout en den.

De eerste sporen van wijnbouw die men kon vinden dateren nochtans pas uit de 9de eeuw. En in het begin van de 14de eeuw beschreef de Italiaanse schrijver Pietro de Crescentius uitvoerig hoe Piëmontese wijnboeren zoete wijnen maakten door de druiven te laten uitdrogen. Het werd voor Piëmonte de eeuw van de wijndoorbraak.

Over Barolo, Barbaresco en meer

In de heuvelachtige streken van de Langhe, Alba en Roero vinden we de meest prominente wijngaarden van Piëmonte. Hier maakt men de Barolo en Barbaresco op basis van de Nebbiolo druif. Het zijn krachtige rode wijnen, die zich in de loop der tijd mooi en zijdezacht kunnen ontwikkelen.

Kaart Piemonte appellaties

Toch is slechts 3% van de regio met Nebbiolo aangeplant. Het is dan ook geen makkelijke druif om te telen. De meeste wijn maakt men van de Barbera en de Dolcetto druif. Wie kent er niet de Barbera d’Alba? Dat is een soepele wijn, met een goede prijs-kwaliteit verhouding. Ook de unieke lichtzoete, aromatische en licht mousserende Moscato d’Asti is het vermelden waard. De rode mousserende Braccheto d’Acqui is dan weer minder bekend.

Maar het blijft niet bij deze druiven. Piëmonte is een schuiloord voor tal van inheemse druiven. Onbekend maakt misschien onbemind. Maar druiven zoals de Arneis, Cortese en Grignolino vinden hier hun thuis. Ook andere vergeten druiven zijn de moeite van het ontdekken waard. Denk maar aan de Croatina, Nascetta en Erbaluce. Of nog: de Albarossa, Pelaverga en de Ruchè.

Traditionalisten en modernisten

Barolo is veruit de beroemdste wijn van Piëmonte. Qua vinificatie zijn er grosso modo twee wijnstromingen. De traditionalisten zweren bij een lange rijping in grote vaten (1.000 liter) van Sloveens eikenhout. Die wijn moet nog jàren rijpen vooraleer hij op dronk is.

De modernisten voor een kortere rijping in de veel gebruikte Franse eikenhouten vaten van 225 liter. Deze Barolo is sneller op dronk, fruitiger en minder hard als de traditionele Barolo. Hij past dus iets beter bij de moderne smaaktrend in wijnland.

Hoog gehalte kwaliteitswijnen

De kwaliteit van de wijnen ligt hoog in Piëmonte, bijna 90% is kwaliteitswijn. Witte wijn vertegenwoordigt een slordige 30% van de wijnproductie in Piëmonte. Rode wijn staat voor 70%.

Piëmonte telt 17 DOCGs, het hoogste kwaliteitsniveau voor Italiaanse wijn. Daar zitten kleppers tussen zoals Asti, Barbaresco en Barolo. Maar ook ietwat mindere goden zoals Gattinara en Ghemme. Hoewel, mindere goden in Italië? En dan zwijgen we nog over Roero, Gavi en nog vele anderen.

Er zijn ook ongeveer 42 DOCs. Al die DOCGs en DOC maken Piëmonte tot een lappendeken van appelaties Voor de modale wijnliefhebber is het soms wat onoverzichtelijk. Zie je door de bomen het bos niet meer? Voor de volledigheid vind je onderaan een lijst met alle wijngebieden. En je favoriete wijnhandelaar helpt je uiteraard graag verder.

O ja, ben je op zoek naar een leuk recept? Hier vind je een recept van everzwijn ragout in Nebbiolo-wijn.

Photo by Cristian Giordano on Unsplash


Link naar geraadpleegde bronnen

Bijlagen:

DOCGs Piemonte

  • Alta Langa
  • Asti
  • Barbaresco
  • Barbera d’Asti
  • Barbera del Monferrato Superiore
  • Barolo
  • Brachetto d’Acqui, kortweg Acqui
  • Cortese di Gavi, kortweg Gavi
  • Dolcetto di Dogliani Superiore, kortweg Dogliani
  • Dolcetto di Ovada Superiore, kortweg Ovada
  • Dolcetto di Diano d’Alba, kortweg Diano d’Alba
  • Erbaluce di Caluso, kortweg Caluso
  • Gattinara
  • Ghemme
  • Nizza
  • Roero, ook Arneis genoemd
  • Castagnole Monferrato

Lijst DOCs Piëmonte

  • Alba
  • Albugnano
  • Barbera d’Alba
  • Barbera del Monferrato
  • Boca
  • Bramaterra
  • Calosso
  • Canavese
  • Carema
  • Cisterna d’Asti
  • Colli Tortonesi (Colli Tortonesi Sottozona Monleale, Colli Tortonesi Sottozona Terre di Libarna)
  • Collina Torinese
  • Colline Novaresi
  • Colline Saluzzesi
  • Cortese dell’Alto Monferrato
  • Coste della Sesia
  • Dolcetto d’Acqui
  • Dolcetto d’Alba
  • Dolcetto d’Asti
  • Dolcetto di Ovada
  • Fara
  • Freisa d’Asti
  • Freisa di Chieri
  • Gabiano
  • Grignolino d’Asti
  • Grignolino del Monferrato Casalese
  • Langhe
  • Lessona
  • Loazzolo
  • Malvasia di Casorzo d’Asti
  • Malvasia di Castelnuovo Don Bosco
  • Monferrato
  • Nebbiolo d’Alba
  • Piemonte
  • Pinerolese
  • Rubino di Cantavenna
  • Sizzano
  • Strevi
  • Terre Alfieri
  • Valli Ossolane
  • Valsusa
  • Verduno Pelaverga of Verduno

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.